Ret Marut
La monaĥ'in'o
-fantom'rakont'o-
La sub'distrikt'a urb'o Ley ĉe la river'o Nahe situ'as tre idili'e en'mez'e de la plej bel'a pejzaĝ'o, kiu'n oni pov'as imag'i. Sed je daŭr'o komenc'as enu'i eĉ la plej nigr'a'j arb'ar'o'j kaj la plej verd'a'j herb'ej'o'j. Special'e, se est'as vintr'o'vesper'o. Kaj se erud'it'a'j hom'o'j, kaj tia'j, kiu'j asert'as aparten'i al ili, ne hav'as pli bon'a'n por far'i, tiu'kaz'e ili kun'sid'as kaj trink'as bier'o'j'n. Unu glas'o'n post la ali'a. Inter'temp'e oni trink'as en tiu region'o de temp'o al temp'o pind'o'n da pfalza vin'o. La avantaĝ'o de tiu ŝanĝ'o de kutim'o'j est'as, ke oni ne dev'as far'i i'o'n dum tro long'a temp'o, ĝis kiam oni ating'as la intenc'it'a'n cel'o'n. Sed antaŭ ol anonc'iĝ'as la unu'a'j herold'o'j de la sopir'at'a stat'o, oni dev'as prov'i pas'ig'i la temp'o'n je manier'o kiel ebl'e plej mal'sprit'a.Tio est'as sen'dub'e la plej komplik'a je la tut'a afer'o kaj tiel la plej bedaŭr'ind'a, ĉar sever'e rigard'at'e est'as profan'ad'o de la propr'a cel'o.
Kaj tiel ni nun sid'is kun'e: la poŝt'ej'estr'o, la best'kurac'ist'o (la hom'kurac'ist'o est'is ge'edz'iĝ'it'a), la apotek'ist'o (ankaŭ li edz'ig'it'a, sed li tamen ven'is, ĉar li jam hav'is infan'o'j'n plen'kresk'int'a'j'n), juĝ'ist'o de la distrikt'a tribunal'o, la referendari'o (kiu altern'is ĉiu'temp'e, kaj antaŭ ol oni pov'is memor'ten'i la nom'o'n, ven'is jam nov'ul'o) kaj pensi'ul'ig'it'a kolonel'o, kiu posed'is en la urb'o Ley vila'o'n. Ĉiu'vesper'e oni trakt'is ali'a'n tem'o'n. Tio est'as, oni ne dev'as leg'i tio'n tro serioz'e. Est'is efektiv'e ĉiu'foj'e ali'a tem'o, sed se oni atent'e pri'pens'is, est'is la sam'a tem'o, kiu'n oni trakt'is jam hieraŭ ĝis'detal'e, nur kun ali'a'j vort'o'j kaj laŭ ali'a vic'o.
Sed je cert'a vesper'o aper'is la hom'kurac'ist'o en ni'a rond'o. Oni tuj rimark'is la nov'a'n gast'o'n, ĉar nov'a tem'o, ĝis nun neniam menci'it'a, est'is ek'pri'parol'at'a.
La tribunal'a juĝ'ist'o akcept'is la kurac'ist'o'n kun la vort'o'j: „Nu, doktor'o, ĉu vi ankaŭ hav'as la dom'ŝlos'il'o'n ĉe vi?“
Dum moment'o'n la kurac'ist'o em'is koler'iĝ'i, sed li baldaŭ re'konsci'iĝ'is pri pli bon'a kaj dir'is: „Mi'a edz'in'o for'vojaĝ'is kaj tial mi tim'as mi'n sol'a hejm'e."
„Do, pro tio vi ven'as, ĉu?“
Jen la kolonel'o miks'iĝ'is en la inter'parol'ad'o'n: „Ve, kio'n vi dir'as! Ĉu vi tim'as vi'n? Kial?“
„Pro fantom'o'j“, dir'is la kurac'ist'o tut'e serioz'e.
Pro la rid'ad'o li ne las'is perpleks'ig'i si'n, sed ripet'is kun la sam'a solen'a serioz'ec'o la dir'it'a'n. „Kurac'ist'o, kiu akcept'as fantom'o'j'n, tia'n mi ankoraŭ ne renkont'is“, dir'is nun rid'ant'e la tribunal'a juĝ'ist'o.
„La rid'ad'o perd'iĝ'us je vi, se vi sci'us la kaŭz'o'n de mi'a fantom'a tim'o. Fid'u al mi, mi mem ne vol'us akcept'i tio'n, sed bedaŭr'ind'e ne ebl'as. Kaj ĉar tio persekut'as mi'n je paŝ'o al paŝ'o, mi vesper'e neniam el'ir'as sol'a. Tial vi ankaŭ neniam trov'os mi'n en vi'a oportun'a rond'o, al kiu mi ne pov'as kun'pren'i mi'a'n edz'in'o'n. Vi kompren'ebl'e pens'as, ke mi est'as sub la pantofl'o'j de mi'a edz'in'o.“
„Tio'n ni efektiv'e pens'as“, konsent'is la apotek'ist'o.
„Sed tiu'kaz'e vi pens'as tut'e mal'ĝust'e“, cert'ig'is la kurac'ist'o. „Nur la tim'o pro fantom'o'j est'as, kiu mal'help'as mi'n vesper'e el'ir'i la dom'o'n.“
„Vi dev'as ja tamen oft'e ir'i el la dom'o pro vi'a profesi'o, ĉu ne?“ opini'is nun la poŝt'ej'estr'o.
„Tio est'as ali'a afer'o, tiu'kaz'e do dev'as est'i. Sed kio'n mi tamen dev'as tra'sufer'i ĉe tio, tio'n mi vol'us dezir'i eĉ ne al mi'a ĝis'mort'a mal'amik'o.“
„Nu, doktor'o, vi cert'e sci'as, ni est'u honest'a'j, fantom'o'j simpl'e ne ekzist'as. Vi, kiel kurac'ist'o, kvazaŭ kiel natur'scienc'ist'o pov'as pruv'i la mal'o'n en ĉiu kaz'o.“
Ankaŭ la tribunal'a juĝ'ist'o far'iĝ'is nun iom serioz'a.
„Cert'e“, konfirm'is la kurac'ist'o, „ne ekzist'as fantom'o'j, tio'n mi sci'as, sed unu fantom'o'n mi vid'is. Ne, ne, vi ne dev'as rigard'i tiel ne'akcept'em'e. Ankaŭ nervoz'a mi ne est'as, kaj ebri'a mi tiam est'is tut'e ne, tiel kiel nun. Mi est'is tiam ankoraŭ je la universitat'o, kaj kiam la feri'o'j proksim'iĝ'is, mi elekt'is al mi kamp'ar'a'n urb'et'o'n, kie mi kviet'e pov'as stud'i, fiŝ'kapt'i kaj ban'i, kaj kio krom'e hav'as la avantaĝ'o'n ebl'ig'i mal'kar'a'n viv'o'n. Sed ĉar oni ne est'as pret'a je fremd'ul'o'j en Groß-Zilchow, mi vol'is evit'i la loĝ'ad'o'n en hotel'o, est'is mal'facil'e por mi ricev'i privat'a'n ĉambr'o'n. La mal'mult'a'j mebl'it'a'j ĉambr'o'j, kiu'j ekzist'is, est'is ĉiam je dispon'o de la sam'a'j person'o'j, kaj se instru'ist'o aŭ ofic'ist'o de la magistrat'o est'is dev'ig'it'a labor'i ali'lok'e, tiu'kaz'e li'a ĉambr'o jam ĉiam est'is okup'it'a de post'e'ul'o.
Jen la hotel'estr'o, ĉe kiu mi loĝ'is la unu'a'j'n du tag'o'j'n, atent'ig'is mi'n pri la monaĥ'ej'o. La monaĥ'ej'o est'is konstru'aĵ'o de'ven'int'a el la mez'epok'o, konstru'it'a de monaĥ'a orden'o kaj pri'loĝ'at'a dum cert'a temp'o de tiu ĉi vir'a orden'o, post'e de in'a orden'o. Sed tiam ĝi serv'is al la profan'a'j cel'o'j de la gren'komerc'ist'o Lemberger. Sinjor'o Lemberger uz'is la sub'a'n etaĝ'o'n kiel depon'ej'o'n, dum li las'is la unu'a'n etaĝ'o'n en si'a romantik'a origin'ec'o, kun la sol'a diferenc'o, ke li plen'ig'is part'o'n de la mal'nov'a'j monaĥ'a'j ĉel'o'j per mebl'o'j kaj part'e for'don'is ili'n al si'a komerc'ist'a person'ar'o, part'e li uz'is ili'n kiel ĉambr'o'j'n por fremd'ul'o'j, se li'a'j fil'o'j en la feri'a temp'o invit'is stud'amik'o'j'n al si.
Tio ir'is cert'a'n temp'o'n tre bon'e. Sed iu'tag'e klar'ig'is libr'o'ten'ist'o, ke li ne plu pov'as el'ten'i tie, ĉar la monaĥ'o'j kaj monaĥ'in'o'j tie en la nokt'a temp'o terur'e fantom'ad'as. Kvazaŭ nur tiu instig'o est'us neces'a, dir'is de tiam ĉiu'j jun'a'j hom'o'j, kiu'j viv'is en ĝi, simil'a'n. Ili oft'e ne kuraĝ'is hejm'e'n'ir'i, se far'iĝ'is tro mal'fru'e, sed prefer'e serĉ'is tra'nokt'ebl'o'n ĉe iu kon'at'o ol ir'i en la monaĥ'ej'o'n je mal'fru'a vesper'a hor'o. Kelk'a'j el la jun'a'j hom'o'j ankaŭ nur tial maldunĝiĝis laŭ'dir'e nur por ne dev'i viv'i en tiu dom'o. Sed la ver'a'n kaŭz'o'n neniam iu dir'is, ĉar ili tim'is, ke oni rid'os pri ili.
Mi kompren'ebl'e ne akcept'is la sen'senc'aĵ'o'n. Ja por kio mi est'is medicin'student'o? Est'is eĉ fascin'o de propr'a manier'o pov'i loĝ'i en tia romantik'a dom'o. La monaĥ'ej'o est'is konstru'it'a en fru'e gotik'a stil'o kaj aspekt'is mir'ind'a. La vast'a'j hal'o'j, la larĝ'a'j ŝtup'ar'o'j kaj vast'a'j ir'ej'o'j efik'is ver'e trankvil'ig'a'j. Ĉi tie oni ek'hav'is la em'o'n, ja ver'a'n obsed'o'n por labor'o.
Mi do ir'is al sinjor'o Lemberger.
„Tre volont'e mi lu'don'as al vi la ĉambr'o'n, sinjor'o stud'ant'o“, li dir'is al mi, „vi loĝ'u tie rid'ind'e mal'kar'e. Vi maten'manĝ'os kun ni kaj dev'os don'i nur konsider'ind'a'n krom'mon'o'n al la jun'ul'in'o, kiu pri'serv'os vi'n. Mi pens'as, ke vi pov'os konsent'i tio'n. Sed ĉu vi ver'e long'e el'ten'os tie, tio est'as afer'o ali'a.“
„Kial?“
„Nu, tie nokt'e fantom'ir'ad'as la monaĥ'o'j kaj monaĥ'in'o'j.“
„Kiu ir'ad'as tie?“
„Nu, la iam'a'j monaĥ'in'o'j.“
„Ĉu efektiv'e? Tio dev'as est'i ja tre agrabl'a. Jes, sinjor'o Lemberger, la ĉambr'o'n mi akcept'as. Cert'e. Al tia monaĥ'in'et'o mi dev'os kon'at'iĝ'i. Tiu ne ĉiu'tag'e renkont'e ven'as al oni.“
„Ne aŭdac'u tro, jun'a amik'o.“
„Kio'n vi pens'as pri mi? Mi est'as ja medicin'ist'o. Vi foj'e rigard'u kiel mi trakt'os la spirit'o'j'n kaj fantom'o'j'n. Tiu'j'n mi ĉiu'j'n for'pel'os por vi.“
„Se tio sukces'os al vi, mi el'spez'os rafin'it'a'n ĉampan'a'n maten'manĝ'o'n al vi.“
„Konsent'it'e, sinjor'o Lemberger, mi kvazaŭ jam gajn'is ĝi'n.“
„Bon'e, decid'it'e. Se vi vol'as, vi pov'as ek'loĝ'i tie ankoraŭ hodiaŭ. Mi tuj las'os pret'ig'i la ĉambr'o'n.“
Je la sam'a vesper'o mi trans'loĝ'iĝ'is en la monaĥ'ej'o'n.
Kvankam mi hav'is la intenc'o'n ir'i hejm'e'n foj'e je la du'dek'unu'a, mi ek'ir'is tamen nur nokt'o'mez'e. La fakt'o, ke mi posed'is la kuraĝ'o'n trans'loĝ'iĝ'i en la monaĥ'ej'o'n, en la urb'et'o tuj kon'at'iĝ'is. La tabl'o en la „Or'a Ring'o“, ĉe kiu mi sid'is je tiu vesper'o est'is sieĝ'at'a de amas'o da sinjor'o'j, kiu'j vol'is kon'at'iĝ'i al mi. La fin'o de la afer'o est'is, ke last'e oni rakont'is la plej horor'ig'a'j'n fantom'rakont'o'j'n, kia'j imag'ebl'as, kaj kiu'j efik'is eĉ pli aŭtentik'a'j pro tio, ke ĉiam tra'viv'is ĝi'n av'o aŭ av'in'o de la rakont'ant'o mem.
En tiu iom horor'ig'it'a anim'stat'o mi nun ven'is hejm'e'n.
Mi ne est'us mir'int'a, se mi renkont'us sur la ŝtup'ar'o aŭ en la vast'a hal'o en la ter'etaĝ'o monaĥ'o'n aŭ i'o'n simil'a'n. Mult'e pli mi mir'is pri tio, ke je tiu unu'a vesper'o eĉ ne la plej et'a afer'o okaz'is. Je tiu vesper'o, kiu pli bon'e taŭg'is ol iu ali'a klar'ig'i ĉiu'n fantom'aper'o'n.
Tut'a'n semajn'o'n mi viv'is nun jam tie sen tio, ke mi tra'viv'is i'o'n. La afer'o ŝajn'e komenc'is perd'i ĉi'a'n interes'o'n. La fam'o, kiu'n mi komenc'e akir'is kiel sen'tim'a hero'o, evident'e kun'ŝrump'is en la rond'o'j de la loĝ'ant'ar'o. Sinjor'o Lemberger je tiu tag'o – est'is dimanĉ'o – invit'is mi'n al tag'manĝ'o kaj ĉe tio far'is al mi la ĝoj'ig'a'n sci'ig'o'n, ke li rigard'as mi'n gajn'int'o kaj morgaŭ sur'tabl'ig'os kun hura'o la promes'it'a'n ĉampan'a'n maten'manĝ'o'n. Post'tag'mez'e mi migr'is dum hor'o'j trans herb'ej'o'j kaj kamp'o'j. Tiam mi hejm'ir'is kaj sur'met'is nov'a'j'n bot'o'j'n. Post'e mi manĝ'is en ĝarden'a gast'ej'o la vesper'manĝ'o'n.
Kiam mi ven'is hejm'e'n, ek'bat'is la preĝ'ej'a sonor'il'tur'o ĵus la du'dek'tri'a'n. Mi supr'e'n'ir'is lant'e kaj iom lac'e la ŝtup'ar'o'n. Mi pens'is ĝust'e pri fiŝ'kapt'a lok'o, kiu'n laŭd'e ofert'is al mi sinjor'o ĉe ni'a vesper'a tabl'o, jen subit'e trans'kur'is mi'a'n haŭt'o'n la horor'ig'a sent'o, ke iu sekv'as al mi sur la ŝtup'ar'o. Mi turn'iĝ'is, sed en la mal'hel'o mi ne kapabl'is vid'i i'o'n. Mi ek'star'is kaj aŭd'is mal'laŭt'a'n pez'a'n spir'ad'o'n, kvazaŭ iu sur krut'a voj'o dev'as port'i ŝarĝ'o'n. Kiam mi ir'is plu – est'is ankoraŭ nur plu kelk'a'j ŝtup'o'j – mi ek'aŭd'is de'nov'e la tren'iĝ'em'a'n supr'e'n'ir'ad'o'n de la ne'vid'ebl'a gast'o. Supr'e je la last'a ŝtup'o mi halt'is. Mi aŭd'is ankoraŭ pli'a'n foj'o'n la astm'ec'a'n anhel'ad'o'n. Tiam ĝi silent'iĝ'is.
Mi ir'is en mi'a'n ĉambr'o'n, funkci'ig'is la lamp'o'n kaj lum'ig'is tiel la ir'ej'o'n. Tiam mi ir'is kun la lamp'o ĝis la ŝtup'ar'o. Kompren'ebl'e mi trov'is neni'o'n. Fin'e mi ven'is al la konvink'o, ke mi'a'j ŝtreĉitaj nerv'o'j i'o'n antaŭ'lud'is al mi.
La ĉampan'a'n maten'manĝ'o'n je la sekv'a tag'o mi pet'is prokrast'i. Sinjor'o Lemberger demand'is mir'ig'it'e, pro kio. Mi sen'kulp'ig'is mi'n per tio, ke mi hav'as kap'dolor'o'j'n pro drink'ad'o. Li dir'is, ke la manĝ'o ja ne for'kur'os de ni, ke li tamen ne kontest'as la gajn'o'n. Kaj ja ankoraŭ trov'iĝ'os okaz'o glat'ig'i la afer'o'n pri la ĉampan'a maten'manĝ'o.
Je la sekv'a vesper'o mi ir'is je la du'dek'du'a en la dom'o'n. Mi ja ne vol'is konced'i tio'n al mi mem, sed tamen est'is ver'e, ke mi est'is iom nervoz'a, kaj ke tio est'is la kaŭz'o por ir'i pli fru'e en mi'a'n ĉambr'o'n ol mi far'us tio'n ali'okaz'e.
Mi apenaŭ hav'is la unu'a'j'n tri ŝtup'o'j'n de la ŝtup'ar'o post mi, kiam mi jam re'e aŭskult'is la tren'iĝ'em'a'n bru'et'o'n post mi. Kun mi'a tut'a vol'o'fort'o mi prov'is en'flustr'i al mi, ke tiu strang'a bru'et'o de'ven'as de la mal'nov'a'j verm'bor'it'a'j ŝtup'o'j, sed mi dev'is konstat'i, ke la ŝtup'o'j ja ne est'as el lign'o, sed el ruĝ'a sabl'o'ŝton'o, kaj ke ties profund'e kav'et'ig'it'a'j are'o'j pruv'as honor'ind'a'n aĝ'o'n. Fulm'rapid'e mi vol'is serĉ'i nov'a'n klar'ig'o'n, sed tio ne sukces'is. Kaj kvankam ŝajn'is mi'n, ke la ŝtup'ar'o tut'e ne fin'iĝ'as, mi tamen fin'e supr'e'n'iĝ'is, sen klar'iĝ'i al mi ĝust'e, kiel mi ir'is la last'a'j'n ŝtup'o'j'n. Supr'e al'ven'int'e, mi pens'is kompren'ebl'e, ke la horor'ig'a fantom'a aper'o trov'is si'a'n fin'o'n, tiel, kiel ankaŭ hieraŭ. Sed ĉi'foj'e la tren'iĝ'em'a'j paŝ'o'j sekv'is mi'n la tut'a'n long'a'n ir'ej'o'n kaj perd'iĝ'is nur tiam, kiam mi mal'ferm'is mi'a'n pord'o'n.
Mem'kompren'ebl'e mi vol'is nun, kiam mi trov'iĝ'is en mi'a ĉambr'o, re'konduk'i la afer'o'n al natur'a cirkonstanc'o. Mi ven'is al la klar'ig'o, ke la paŝ'o'j est'as nur eĥ'o, en la plej mal'bon'a kaz'o, post'eĥ'o de mi'a'j propr'a'j paŝ'o'j. Sed tiu klar'ig'o je la sekv'a vesper'o est'is renvers'it'a. Mi aŭd'is la paŝ'o'j'n post mi sur la ŝtup'ar'o,tiam post mi sur la ir'ej'o, kaj opini'is ili'n, sekv'ant'e mi'a'n hieraŭ'a'n klar'ig'o'n, post'eĥ'o de mi'a'j paŝ'o'j. Sed kiam mi est'is mal'ferm'int'a la pord'o'n kaj intenc'is re'ferm'i ĝi'n, mi hav'is la terur'a'n sent'o'n, ke iu sam'temp'e kun mi vol'as en'ŝtel'iĝ'i en la ĉambr'o'n. Mi rapid'e mal'ferm'is la pord'o'n post mi kaj turn'is la ŝlos'il'o'n intern'e dekstr'e'n. Moment'o'n mi star'is aŭskult'ant'e en la mal'hel'a ĉambr'o, kaj ĵus vol'is ek'brul'ig'i lamp'o'n, jen mi'a spir'o halt'is. Mi ne est'as tim'em'ul'o, sed se mi est'us pov'int'a vid'i mi'n en la spegul'o, mi mi'n mem rigard'us fantom'o. La fantom'o ekster'e sur la ir'ej'o cert'e ne pov'is est'i pli terur'a. Mi ja aŭskult'is tut'e preciz'e kiel tiu io ekster'e sur la ir'ej'o atend'is cert'a'n temp'o'n, tiam profund'e ek'ĝem'is, fin'e lac'e kaj pez'e re'paŝ'is sur la long'a ir'ej'o kaj grimp'is sur la ŝtup'ar'o mal'supr'e'n.
Je tiu vesper'o mi dorm'is la unu'a'n foj'o'n en mi'a viv'o post ferm'it'a pord'o.
Fakt'e mi est'us dev'int'a trans'loĝ'iĝ'i ali'lok'e'n. Sed mi tim'is la mok'o'n, kaj tiu'n des pli, ĉar mi est'is ja kurac'ist'o. Mi loĝ'is do plu tie. Mi'a'n korp'o'n kaj mi'a'n viv'o'n ĝi ja ne atak'us, mi pens'is. Mi ankaŭ ankoraŭ neniam aŭd'is, ke fantom'o'j – eĉ tiam mi ja ankoraŭ tut'e ne akcept'is tio'n – korp'e pov'as sufer'ig'i viv'ant'a'n hom'o'n. Atak'ebl'a'j est'us do nur mi'a'j nerv'o'j. Kaj kontraŭ tio mi opini'is mi'n prepar'it'a.Tio est'as ja facil'a, se oni jam atend'as i'o'n cert'a'n, eĉ se ĝi est'as la plej terur'a. La plej terur'a atak'o al la nerv'o'j est'as ĉiam la subit'a, la ne'atend'it'a atak'o. Kaj mi atend'is la plej terur'a'n, kio ebl'as iel ajn.
La sekv'a'n vesper'o'n tiu io sekivs mi'n de'nov'e ĝis la pord'o. Mi prem'iĝ'is rapid'e en la ĉambr'o'n, ferm'is la pord'o'n kaj aŭskult'is de'nov'e la ek'ĝem'ad'o'n. Sed en la sam'a moment'o, kiam mi aŭskult'is, ke tiu io mal'proksim'iĝ'as, mi rapid'e re'mal'ferm'is la pord'o'n kaj lum'is per elektr'a poŝ'lamp'o en la ir'ej'o'n. Neni'o vid'ebl'is. Mi vok'is laŭt'e: 'Ĉu tie iu est'as?' Mort'o'silent'o. Mi ir'is ĝis la ŝtup'ar'o kaj lum'is tie mal'supr'e'n. Ankaŭ tie neni'o vid'ebl'is. Mi re'e demand'as. Neni'u respond'o. Mi re'ir'is en mi'a'n ĉambr'o'n, aŭskult'is moment'o'n post la pord'o kaj aŭd'is klar'e in'a'n voĉ'o'n plend'ant'a'n: 'Jes, est'as iu ĉi tie.' Mi mal'ferm'ŝir'is spit'e al mi'a kompren'ebl'a ekscit'iĝ'o la pord'o'n, eklumigs rapid'e la lamp'o'n kaj mi kompren'ebl'e re'e ne vid'is i'o'n. Mi ankaŭ de'nov'e demand'is. Neni'u respond'o. Mi ferm'is la pord'o'n kaj aŭskult'is nun la paŝ'o'j'n, iu ajn ir'is lant'e kaj lac'e al la ŝtup'ar'o. Sekv'e tio'n mi preter'ir'is sur la koridor'o tiu'n iu'n sen vid'i tio'n. Ĉar ĝi cert'e star'is tie, mez'e de la koridor'o.
Mi ne pens'as, ke iu ne'vid'ebl'a io pov'as don'i al mi klar'e kompren'ebl'a'n respond'o'n. Bon'e, mi do vol'as konjekt'i, ke la laŭ'dir'a respond'o de la ne'kon'at'a est'aĵ'o est'is nur la eĥ'o de mi'a'j propr'a'j simil'a'j vort'o'j, kiu'j post'son'ad'is en mi.
Je la sekv'a vesper'o okaz'is kompren'ebl'e la sam'a afer'o. Sed ebl'e mi ferm'is iom mal'pli zorg'em'e la pord'o'n ol en la antaŭ'a'j vesper'o'j. Ĉiu'kaz'e en tiu moment'o, kiam mi mal'ferm'is mi'a'n pord'o'n, kapt'is mi'n la sent'o, ke ĝust'e la ne'kon'at'a io apud mi en'ŝtel'iĝ'is en la ĉambr'o'n kaj trov'iĝ'as kun mi en la sam'a ej'o. Se mi est'us for'don'int'a mi'n al la horor'o, kiu vol'is ek'posed'i mi'n, mi cert'e est'us frenez'iĝ'int'a. Ĉar, antaŭ ol mi est'us kur'int'a laŭ la long'a ir'ej'o kaj post'e la ŝtup'ar'o'n mal'supr'e'n kaj last'e ankoraŭ est'us mal'ŝlos'int'a la serur'o'n de la dom'pord'o, mi de'long'e renvers'iĝ'us. La plej bon'a en tia'j horor'a'j moment'o'j est'as ĉiam rest'i frid'e sang'a kaj venk'i la supr'e'n'grimp'ant'a'n tim'o'sent'o'n kun ĉia fort'o. Est'as mult'e pli facil'e ol ŝajn'as; jam nur la prov'o don'as fort'eg'o'n kaj de'turn'ig'as la pens'o'j'n. Se la horor'o je du'a foj'o re'ven'as, ĝi est'as apenaŭ plu danĝer'eg'a.
Mi kolekt'is mi'a'j'n last'a'j'n fort'o'j'n kaj pens'is, ke for'kur'ad'o ne hav'us senc'o'n kaj nur pli'ig'us la tim'o'n. Unu'e do funkci'ig'i lum'o'n.
La lamp'o brul'is kaj mi vid'is neni'o'n. Mi direkt'is la lum'o'n al ĉiu'j angul'o'j, sub la tabl'o'n, sub la lit'o'n, en la ŝrank'o'n. Neni'o vid'ebl'is. Spit'e tio'n la sent'o, ke mi ne est'as sol'a en la ĉambr'o, far'iĝ'is pli kaj pli fort'a. Por distr'i mi'n mi pren'is libr'o'n kaj komenc'is leg'i. Dum cert'a temp'o efektiv'e sukces'is de'turn'ig'i mi'a'j'n pens'o'j'n. Sed subit'e mi sent'is tut'e soft'a'n spir'o'n apud mi'a vizaĝ'o. Mi turn'is mi'n kaj vid'is flagr'ant'a'n bril'et'o'n post mi, kiu pen'is trans'form'iĝ'i en figur'o'n. Mi ek'salt'is kaj vid'is, dum'e mi'a lamp'o ŝajn'is al mi profund'e mal'hel'ig'it'a, dam'o'n en monaĥ'a vest'o kun mal'ferm'it'a, long'a, mal'supr'e'n pend'ant'a, mir'ind'e bel'a ruĝ'a har'ar'o el or'e lum'ant'a'j kolor'o'j. En la unu'a moment'o mi pens'is, ke mi nun propr'e dev'us terur'e ek'tim'i, kri'i, for'kur'i aŭ renvers'iĝ'i pro horor'o. Est'is strang'e, ke mi ne hav'is eĉ la plej et'a'n tim'o'n. Tio cert'e de'ven'is ne last'e de tio, ke la monaĥ'in'o ne aper'is kiel nebul'figur'o, sed kiel viv'o'varm'a natur'a hom'o, kiu'n oni preter'ir'us, se oni renkont'us ŝi'n sur strat'o, sen tio, ke ŝi frap'us la atent'o'n eĉ nur en la plej et'a grad'o. Mi ja nun pov'is kapt'i ŝi'n per man'o por konvink'i mi'n, ĉu la in'o est'as viv'ant'a aŭ ebl'e trov'is tra kaŝ'it'a pord'o en'ir'o'n en mi'a'n ĉambr'o'n. Sed kiam mi far'is paŝ'o'n al ŝi, ŝi retro'paŝ'is por evit'i mi'a'n tuŝ'ad'o'n. Tial mi las'is de tio ankoraŭ'foj'e proksim'iĝ'i al ŝi. Tiel mi plu pov'is pens'i, ke ŝi est'as viv'ant'a hom'o, kaj ke mi ne hav'as kaŭz'o'n tim'i ŝi'n. Sed kiel dir'it'e, mi hav'is eĉ ne la plej et'a'n pens'o'n pri tim'o. Mi est'us pov'int'a tut'e bon'e konversaci'i kun ŝi, ja eĉ invit'i ŝi'n al te'o sen sent'i horor'o'n. Kio frap'is mi'a'n atent'o'n, tio est'is ili'a'j profund'e mal'ĝoj'a'j okul'o'j, en kiu'j embusk'is tamen tiom da ard'a sent'percept'o, kiel mi ankoraŭ neniam trov'is tio'n ĉe dam'o. Ŝi hav'is en si'a vizaĝ'o kaj en si'a figur'o, kiu'j est'is tut'e jun'ul'a'j kaj ne montr'is fantom'ec'a'n magr'ec'o'n, i'o'n, kio mi'n en mal'pli terur'a moment'o est'us pel'int'a en stat'o'n de sen'senc'a furioz'o.
Ni rigard'is ni'n dum long'a temp'o, dum kiu mi pov'is stud'i ĉiu'n unu'nur'a'n trajt'o'n de ŝi'a vizaĝ'o kaj fiks'i ili'n ne'forges'ebl'e en la memor'o. Sed en la sam'a moment'o, kiam mi vol'is parol'i al ŝi, ŝi solv'iĝ'is en tiu'n flirt'ant'a'n trem'bril'o'n, en kiu mi vid'is ŝi'n la unu'a'n foj'o'n.
Mi'a lamp'o brul'is de'nov'e hel'e, mi star'is mez'e de mi'a ĉambr'o, do, tut'e ne ebl'is, ke mi sonĝ'is tio'n, kaj mi sent'is kiel mi nun ek'ŝvit'is torent'e.
Spit'e tio'n mi rapid'e ek'dorm'is, tuj kiam mi en'lit'iĝ'is kaj dorm'is trankvil'e ĝis la maten'o.
Je la sekv'a vesper'o mi ven'is hejm'e'n, aŭd'is nek sur la ŝtup'ar'o nek sur la ir'ej'o bru'et'o'n, ferm'is la pord'o'n kaj ek'lum'ig'is la lamp'o'n. Mi pens'is pri tio, kio sekv'os hodiaŭ, jen mi aŭd'is bru'et'o'n en mi'a ĉambr'o, kvazaŭ iu sen'vest'ig'as si'n kaj en'lit'iĝ'as.
Mi turn'is mi'n kaj sur mi'a lit'o kuŝ'is – la monaĥ'in'o en nokt'o'vest'o, ŝi'a kap'o est'is nest'ig'it'a en la ruĝ'a'j'n ond'eg'o'j'n de ŝi'a har'ar'o, la okul'o'j'n ŝi pasi'e sopir'ant'e turn'is al mi. Mi vid'is klar'e la profund'a'n prem'aĵ'o'n de ŝi'a korp'o en mi'a lit'o. Ŝi lev'is la brak'o'j'n, dis'vast'ig'as ili'n kaj en la sam'a moment'o la lit'o est'is jam mal'plen'a. Sed ĝi est'is glat'a kiel ĉiam.
Kaj tamen mi vid'is la puf'iĝ'int'a'j'n kusen'o'j'n de la lit'o dum ŝi ripoz'is en ĝi.
Dum tiu'j last'a'j pas'int'a'j tag'o'j mi rakont'is neni'o'n pri tio, kio'n mi tra'viv'is. Mi volont'e konced'as, ke mi tim'is ir'i en la dom'o'n, tuj kiam far'iĝ'is mal'hel'e, kaj pli ol unu'foj'e mi pri'pens'is, ĉu ne est'as pli bon'e trans'loĝ'iĝ'i de tie. Sed last'e ĉiam venk'is la vigl'a interes'o pri tio, kio ankoraŭ ebl'e okaz'os. Mi far'iĝ'is tre sci'vol'a pri tio, kiel tio ankoraŭ fin'iĝ'os. Tiam mi hav'is ankaŭ la iom'et'a'n esper'o'n, ke sukces'os trov'i natur'a'n klar'ig'o'n por la okaz'aĵ'o. Sed trov'i tiu'n est'as des pli facil'e ju pli mal'mult'e oni las'as influ'i si'n de la tim'o. Tim'o al la horor'a okaz'aĵ'o ĉiam konced'as potenc'o'n, kiu mal'facil'e venk'ig'as.
Je la sekv'a vesper'o mi re'ven'is de'nov'e tre mal'fru'e hejm'e'n. Ebl'e est'is mal'long'e antaŭ nokt'o'mez'o, kiam mi mal'ferm'is la dom'pord'o'n. Tio ĉiam tre long'e daŭr'is, ĉar la ŝlos'il'o sekv'e de pra'mal'nov'a konstrukci'o nur tre inert'e mal'ferm'ebl'is. Mi ĝust'e est'is re'ferm'int'a la pord'o'n kaj ĝust'e vol'is ir'i al la ŝtup'ar'o, kiam mi'n iu io dev'ig'is turn'i la rigard'o'n pli dekstr'e'n en la grand'a'n hal'o'n, tra kiu mi dev'is ir'i. Intern'e est'is blind'ig'e hel'a lun'bril'o, kaj tra la alt'a'j pint'ark'a'j fenestr'o'j fal'is la lakt'o'blank'a'j radi'o'j long'e en la hal'o'n kaj plen'ig'is ĝi'n per pal'e verd'a lum'o. En la hal'o star'is larĝ'a'j ŝton'a'j kolon'o'j, sur kiu'j la plafon'o kun si'a alt'e volb'it'a'j gotik'a'j pint'ark'o'j kuŝ'is kun si'a tut'a ŝarĝ'o. Kaj mi'a rigard'o fal'is sur unu el tiu'j kolon'o'j, kaj je en'mason'it'a ring'o pend'is la monaĥ'in'o en la sam'a nokt'o'vest'o, kiu'n ŝi hieraŭ sur'hav'is, kiam ŝi kuŝ'is sur mi'a lit'o. Mi tuj re'kon'is la nokt'o'vest'o'n, ĉar ĝi est'is ornam'it'a per tia tiom strang'a pal'iĝ'int'a flav'a kaj mal'modern'a brod'aĵ'o, kiu aspekt'is okul'frap'e ali'e ol la blank'a kolor'o de la in'a korp'o. La pied'o'j est'is vest'it'a'j per facil'a'j ŝu'o'j el venen'e verd'a kolor'o laŭ mez'epok'a mod'o. La har'ar'o, kiu tiu'moment'e aspekt'is ankoraŭ pli flam'e ruĝ'a ol hieraŭ, pend'is mal'ferm'it'a ĉirkaŭ la klin'it'a kap'o. La okul'o'j est'is ferm'it'a'j. Sed kio ŝajn'is strang'e, est'is, ke la vizaĝ'o de la in'o, kiu hieraŭ aspekt'is viv'o'freŝ'a, en tiu moment'o est'is tiu de mort'ul'in'o. Kiam mi vid'is pend'i la in'o'n je la kolon'o, mi vol'is for'kur'i. Sed jen mi ek'hav'is la pens'o'n, ke ja la ŝlos'il'o mal'facil'e mal'ferm'ebl'os. Kaj antaŭ ol mi est'us mal'ferm'int'a ĝi'n, la tim'o mi'n est'us vor'int'a. Mi do el'ten'is. Unu'e mi kompren'ebl'e pens'is, ke la lun'lum'o kaŭz'is refrakt'iĝ'o'n en la fenestr'o'j tiel strang'e, ke la lum'radi'o aper'ig'is la bild'o'n sur la kolon'o. Kaj mi supoz'is tiam, ke mi per unu foj'o hav'as por ĉio sufiĉ'a'n klar'ig'o'n. Mi ek'funkci'ig'is mi'a'n poŝ'lamp'o'n. Ĉar ties lum'o est'is mult'e pli hel'a ol la lun'o, la horor'ig'a bild'o fakt'e tiam est'us dev'int'a for'iĝ'i, se ĝi ĵus est'us de'ven'int'a de la frakt'iĝ'o de la lun'radi'o'j. Sed la bild'o ne mal'aper'is, sed ĝi aper'is nun en la fort'a lum'o de la lamp'o eĉ pli kontur'it'a. Mi iom proksim'iĝ'is kaj vid'is post'e, ke sur la vang'o'j de la in'o bril'as grand'a'j mal'sek'a'j plor'o'j kaj ankaŭ krom'e disting'iĝ'as ne'nombr'ebl'e mult'a'j spur'o'j de flu'int'a'j plor'o'j.
Tiel strang'e kiel tag'o'n antaŭ'e mal'aper'is ankaŭ ĉi'foj'e la dam'o.
Mi ir'is nun al la kolon'o, rast'ant'e lum'ig'is ĝi'n kaj trov'is kompren'ebl'e neni'o'n krom la en'mason'it'a'n ring'o'n. Est'is ceter'e la unu'nur'a kolon'o, kiu hav'is ring'o'n, kies cel'o'n mi ne pov'is klar'ig'i al mi.
Mi ne sci'as, de kie mi pren'is la kuraĝ'o'n. Sed mi ir'is tamen en mi'a'n ĉambr'o'n, kie mi renkont'is ĉi'foj'e nek sur la ŝtup'ar'o nek sur la ir'ej'o nek en mi'a ĉambr'o eĉ la plej sen'signif'a'n afer'o'n, kvankam mi firm'e atend'is tio'n.
Je la sekv'a tag'o mi aŭd'is de civit'an'o de la urb'o, ke ekzist'as kronik'o de la monaĥ'ej'o, kiu'n oni konserv'as en la urb'a arkiv'o. Oni ne don'is la kronik'o'n al mi hejm'e'n, sed permes'is al mi leg'i ĝi'n en la urb'o'dom'o. Tie mi ankaŭ trov'is tekst'part'o'n, kiu esprim'is per tro da detal'em'o kaj mal'facil'e kompren'ebl'a lingv'o, ke jun'a monaĥ'in'o, kiu kontraŭ si'a vol'o est'is dev'ig'it'a far'iĝ'i monaĥ'in'o, en la last'a nokt'o de si'a du'jar'a novic'ec'o si'n pro naŭz'o kontraŭ la monaĥ'ej'a viv'o pend'um'is je la ring'o en la du'a kolon'o dekstr'e de la en'ir'o. Je la sekv'a tag'o ankaŭ jun'a patrici'a fil'o de la urb'o, al kiu ŝi rilat'is laŭ'dir'e en am'o, mort'ig'is si'n liber'vol'e per venen'o. La novic'in'o laŭ'dir'e est'is tre bel'a, sed la plej bel'a je ŝi est'is ŝi'a abund'a ruĝ'e blond'a har'ar'o.
Ĝis ĉi tie, sinjor'o'j mi'a'j, tio est'as tut'e ĉiu'tag'a fantom'rakont'o. Io ekster'ordinar'a apenaŭ trov'ebl'as en ĝi.
Sed la plej strang'a'n mi ankoraŭ tra'viv'is pli post'e. Kaj tio kun fantom'aper'o propr'e tut'e ne hav'is rilat'o'n. Kaj ĝi tamen est'is pli terur'a ol ĉio antaŭ'a.
Mi kon'at'iĝ'is al divers'a'j hom'o'j, kiu'j loĝ'is antaŭ mi en la monaĥ'ej'o kaj el'demand'is ili'n pri tio, kio'n ili tie tra'viv'is kaj vid'is. Tiu'j'n, kiu'j'n mi demand'is, ĉiu'j inform'is mi'n pri tio, kio'n ili jam aŭskult'is de si'a'j antaŭ'ul'o'j, tiel, ke mi pov'is kolekt'i tre mult'a'j'n inform'o'j'n. Strang'e est'is do la sekv'a: ĉiu'j, kiu'j loĝ'is tie, sci'is rakont'i pri tio, ke ili aŭd'is ŝtel'ir'i paŝ'o'j'n post si, kaj ke ili ĉiam hav'is la sent'o'n, ke iu akompan'as ili'n sur la ŝtup'ar'o supr'e'n. Sed neni'u vid'is i'o'n.
Spit'e al tio mi trans'loĝ'iĝ'is kaj re'e ek'loĝ'is en la hotel'o. Mal'mult'a'j'n tag'o'j'n post'e mi ir'is promen'i en arb'ar'o. Je agrabl'a lok'o mi kuŝ'iĝ'is kaj foli'um'is en libr'o, kiu'n mi kun'port'is. Sed mi ne ek'leg'is, sed mi observ'is la skarab'et'o'j'n, kiu'j tumult'is sur la musk'o. Jen mi hav'as la sent'o'n kvazaŭ iu daŭr'e rigard'as mi'n. Mi rigard'is supr'e'n kaj vid'is – mi'a'n monaĥ'in'o'n. Ŝi star'is proksim'um'e dek paŝ'o'j'n antaŭ mi, kun la ĉapel'o en la man'o, en facil'a bon'e tajlor'it'a somer'a rob'o kaj rigard'is mi'n plu.
Kompren'ebl'e mi pens'is tuj, ke tio est'as mi'a aper'aĵ'o el la monaĥ'ej'o, kiu ankoraŭ en mi'a memor'o post'trem'is. Dub'o est'as absolut'e eksklud'it'a. Mi hav'is la trajt'o'j'n de la in'o tiel preciz'e en la memor'o, ke mi ne pov'is erar'i.
Por tio la vizaĝ'o est'is ankaŭ mult'e tro rar'a kaj strang'a. Est'is unu el tiu'j vizaĝ'o'j, kiu'j'n oni vid'as nur unu'foj'e por neniam plu forges'i ili'n kaj kiel ili ankaŭ neniam plu aper'os al oni. Kaj la ruĝ'e lum'ant'a har'ar'o, kiu montr'is tiom strang'a'n kaj ne'kompar'ebl'a'n kolor'o'n, pov'is aparten'i nur al mi'a monaĥ'in'o. Al neni'u ali'a.
Sed subit'e, dum mi ankoraŭ mir'ig'it'e rigard'is la in'o'n, ŝi klin'is la okul'o'j'n kaj far'iĝ'is profund'e ruĝ'a ĝis la nuk'o. Mi vid'is, ke ŝi propr'e vol'is for'kur'i, sed io re'ten'is ŝi'n. Io.
Lant'e ŝi lev'is tiam si'a'j'n okul'o'j'n kaj dir'is kun petol'a ton'o en la voĉ'o: 'Bon'a'n tag'o'n'!
Mi pri tio, ke ŝi parol'is, tiom ek'mir'is, ke mi tut'e ne pens'is pri tio respond'i la salut'o'n. Sed tiam ŝi pli proksim'iĝ'is al mi, don'is la salut'man'o'n al mi kaj dir'is ankoraŭ'foj'e: 'Bon'a'n tag'o'n!' Kaj ĉar mi ankoraŭ hezit'is, ŝi pren'is rezolut'e mi'a'n man'o'n, sku'is ĝi'n fort'e kaj dir'is: 'Nu, ĉu vi ne vol'as salut'i mi'n? Kial ne? Ni ja kon'as ni'n.'
Mi sent'as la varm'a'n firm'a'n prem'o'n de ŝi'a man'o, vid'is kiel la ruĝ'ec'o de ŝi'a embaras'o re'tir'iĝ'is por liber'ig'i lok'o'n al la origin'a kolor'o, sed mi ankaŭ vid'is la profund'e melankoli'a'j'n okul'o'j'n de mi'a monaĥ'in'o kun la pasi'a ard'eg'o en ili.
Sed ŝi est'is ja tut'e viv'ant'a hom'o, sam'e tiel viv'ant'a kiel mi. Kaj jen mi respond'is la man'prem'o'n kaj dir'is: 'Bon'a'n tag'o'n, fraŭl'in'o mi'a!'
'Nu, fin'fin'e', ŝi respond'is, 'tio ja diabl'e long'e daŭr'is, kvankam ni kon'as ni'n tiel bon'e.'
'Ni kon'as ni'n, ĉu? De kie, fraŭl'in'o, se mi rajt'as demand'i vi'n?'
'Ja, de kie? Tio'n mi pov'as nun, kiam vi demand'as mi'n, ver'e ne plu pov'as dir'i. Mi pens'is, ke sci'as vi tio'n. Est'as al mi tiel, kvazaŭ ni kon'as ni'n jam du semajn'o'j'n. Tamen, nu, se vi dir'as, ke vi ne kon'as mi'n, tiu'kaz'e cert'e est'as ĝust'e, ke mi erar'as. Sed mi ver'e ne pov'as klar'ig'i la erar'o'n al mi. Ebl'e mi nur sonĝ'is tio'n. Oni sonĝ'as kelk'foj'e sufiĉ'a'j'n stult'aĵ'o'j'n, ĉu ne?'
Sed ĉar ŝi plaĉ'is al mi, mi dir'is: 'Ni tamen pov'as est'i plu bon'a'j amik'o'j, ĉu ni em'as?'
'Volont'e mi vol'as'. Gaj'e kaj sen embaras'o ŝi respond'is al mi.
Ŝi est'is la fil'in'o de bon'stat'a tol'far'ist'a famili'o, kiu loĝ'is jam dum jar'cent'o'j en la urb'et'o. La patr'o jam de'long'e est'is mort'a. La patr'in'o mort'is antaŭ tri jar'o'j. Ŝi loĝ'is kun mal'jun'a onkl'in'o kaj mal'jun'a serv'ist'in'o en rav'e situ'ant'a dom'o, kiu'n ŝi hered'is kun konsider'ind'a posed'o. Mi tiam baldaŭ vizit'is ŝi'n. En ŝi'a loĝ'o'ĉambr'o frap'is mi'a'n atent'o'n bild'o de ŝi en viv'natur'a grand'o. Sed ĉar mi'n mir'ig'is la popol'kostum'o, kiu'n ŝi hav'is sur tiu bild'o, mi ek'sci'is, ke tut'e ne est'as ŝi'a bild'o, sed tiu de unu el ŝi'a'j antaŭ'ul'o'j, kiu'j jam dev'as est'i mort'a'j dum mult'a'j jar'cent'o'j. La bild'o laŭ ŝi est'is tre mal'nov'a kaj re'freŝ'ig'it'a antaŭ kelk'a'j jar'o'j, kaj tial ĝi laŭ ŝi aspekt'is tiel nov'a. Apud ĝi pend'is portret'o de vir'o, ŝajn'e sam'e tiom antikv'a. La vizaĝ'o frap'is mi'a'n atent'o'n pro la tre eĝ'o'hav'a menton'o.
Ni tiam oft'e promen'is kaj preskaŭ ĉiu'vesper'e mi est'is la gast'o en tiu dom'o. Antaŭ ol mi for'las'is la urb'o'n, ŝi akcept'is far'iĝ'i mi'a edz'in'o. Ŝi est'is ekster si pro feliĉ'o. Mi rapid'is pri mi'a ekzamen'o. Jar'o'n post'e mi edz'in'ig'is ŝi'n. Ni'a edz'ec'o est'is tre harmoni'a.
Ŝi'a onkl'in'o baldaŭ mort'is post ni'a nupt'o. Ni vend'is la dom'o'n. Mi vol'is ĝi'n re'ten'i en ni'a posed'o, ĉar ni ne bezon'is la mon'o'n. Sed ŝi fervor'e urĝ'ad'is mi'n vend'i la dom'o'n, kio ŝajn'is al mi ne'klar'ig'ebl'a pro la persist'em'o. Ĉiu'j'n ebl'a'j'n kaŭz'o'j'n ŝi uz'is por prav'ig'i la vend'o'n. Fin'e mi dir'is, ke jes, ĉar est'is ja posed'o ŝi'a. Mi pli post'e ĉiam pens'is, ke tiu'kaz'e, se la dom'o ne est'us vend'it'a, ĉio sekv'ont'a ebl'e est'is evit'ebl'a. Ebl'e. Sed tiam est'us trov'int'a si'n ali'a kaŭz'o, kiu rapid'ig'us la kur'o'n de la sort'o. Tio supoz'ebl'as kun sufiĉ'e grand'a cert'ec'o.
Unu kaj du'on'o'n de jar'o ni est'is ge'edz'o'j, kiam mi'a edz'in'o pet'is mi'n, ke mi uz'u part'o'n de ni'a ripoz'a vojaĝ'o por tio vizit'i ŝi'a'n hejm'lok'o'n. Ŝi vol'is re'vid'i la lok'o'n de si'a infan'ec'o kaj ornam'i la tomb'o'j'n de si'a'j ge'patr'o'j.
Ebl'e est'is ankaŭ iom da vant'ec'o en la lud'o. Ĉar ŝi vol'is montr'i al si'a'j iam'a'j kamarad'in'o'j, kiom feliĉ'a ŝi est'as.
Ni vojaĝ'is al la mal'grand'a urb'et'o kaj trans'loĝ'iĝ'is en hotel'o'n.
Sed je la sekv'a maten'o dir'is mi'a edz'in'o al mi, ke ŝi ne pov'as el'ten'i la hotel'o'n, kaj tial ŝi pet'is, ke ni trans'loĝ'iĝ'u al ali'a lok'o. Ni bedaŭr'is nun ambaŭ, ke ŝi'a dom'o ne plu aparten'as al ni. Ŝi volont'e re'e trans'loĝ'iĝ'us tie'n. Sed ali'a'j loĝ'is tie. Ŝerc'ant'e mi propon'is: 'Ni ja pov'os trans'loĝ'iĝ'i en la monaĥ'ej'o'n, sinjor'o Lemberger cert'e volont'e akcept'os ni'n.'
Mi ek'tim'is, kiam mi'a edz'in'o dir'is: 'Je la monaĥ'ej'o, kaj nur pri la monaĥ'ej'o mi ĝust'e pens'is, kiam mi ek'hav'is la sent'o'n, ke mi ne plu pov'as el'ten'i en la hotel'o. Mi tre volont'e, por mi'a viv'o volont'e vol'us viv'i en la monaĥ'ej'o. Tio jam en la infan'ec'o est'as mi'a unu'nur'a kaj plej pasi'a dezir'o. Est'as al mi, kvazaŭ mi tie est'us hejm'e. Ĉu vi ne kiel fraŭl'o dum cert'a temp'o tie viv'is?'
'Jes', mi konfirm'is.
'Mi vid'as tiom volont'e la lok'o'j'n, kie vi est'is est'int'a, antaŭ ol mi kon'at'iĝ'is al vi. Est'as tiu'kaz'e ĉiam al mi, kvazaŭ vi far'iĝ'us tiel pli parenc'a, pli intim'a al mi, se mi vid'as, kio vi'n ĉirkaŭ'is pli fru'e, tie, kie vi post'las'is i'o'n de vi'a anim'o.
Neni'o help'is, ke mi rakont'is al ŝi, ke la monaĥ'ej'o est'as hant'at'a. Ŝi opini'is, ke ŝi ne tim'as tio'n. Kaj, ke en la monaĥ'ej'o ŝi tut'e ne tim'as i'o'n. Kaj, ke ja ankaŭ mi ĉe'est'as. Kaj, ke est'as tiom mir'ind'e trankvil'a tie. Ke neni'u hom'o tie ĝen'os ni'n, ke tie oni pov'os viv'i kiel sur sol'ec'a mond'o'for'a insul'o.
Ni trans'loĝ'iĝ'is en la monaĥ'ej'o'n.
Sinjor'o Lemberger aranĝ'is du ĉambr'o'j'n por ni, tiu'n, en kiu mi loĝ'is pli fru'e kaj ĉambr'o'n apud'e.
Sinjor'o Lemberger akompan'is ni'n ĝis la pord'o. Tie mi parol'is kun li ankoraŭ kelk'a'j'n banal'a'j'n vort'o'j'n. Dum tio, mi'a edz'in'o jam antaŭ'ir'is kelk'a'j'n paŝ'o'j'n. Kiam mi nun post'ir'is ŝi'n, mi rigard'is en ĉiu ŝtup'ar'a angul'o pro ŝi, ĉar mi supoz'is, ke ŝi kaŝ'as si'n, ĉar ŝi ja ne kon'is la ĉambr'o'j'n. Neniel ŝi pov'as ek'pens'i, ke la ĉambr'o'j, en kiu'j ni viv'is, est'as la du last'a'j sur la koridor'o. Mi tial eg'e mir'is, kiam mi trov'is ŝi'n en mi'a pli fru'a ĉambr'o, kie ŝi akcept'is mi'n kun la vort'o'j: 'Tio est'is vi'a ĉambr'o.'
'Kial vi sci'as tio'n?'
'Est'as al mi, kvazaŭ mi jam iam ĉi tie est'is. Sed tio est'is cert'e jam antaŭ tre long'a temp'o. Jen, je la lok'o, kie nun star'as la modern'a ŝrank'o, tie cert'e est'is en la vand'o niĉ'o, en kiu pli fru'e star'is la preĝ'o'taburet'o. Bon'vol'u foj'e rigard'i!'
' Vi cert'e erar'as, mi'a kar'a, la ŝrank'o star'as cert'e jam pli long'e je si'a lok'o ol vi aĝ'as jar'o'j'n.
'Bon'vol'u, far'u al mi la plezur'o'n kaj foj'e rigard'u. Supr'e en la niĉ'o'volb'aĵ'o vi trov'os ankaŭ grand'a'n hok'o'n, je kiu pli fru'e pend'is la krucifiks'o.'
'Kiam tio est'is, pli fru'e? Tio'n vi ja dev'as sci'i ankoraŭ, ĉu?
'Tio'n mi ver'e ne pov'as dir'i, sed antaŭ tre long'a temp'o.'
'Bon'e', mi dir'is, mi vol'as for'ŝov'i la ŝrank'o'n, kaj vi vid'os, ke vi decid'e erar'is.'
La ŝrank'o est'is mal'plen'a kaj pro tio facil'e est'is for'ŝov'ebl'a de la vand'o.
Mi trov'is la niĉ'o'n kaj ankaŭ la hok'o'n.
Ankoraŭ je la sam'a tag'o mi ankoraŭ demand'is sinjor'o'n Lemberger, ĉu mi'a edz'in'o jam pli fru'e iam est'is en la monaĥ'ej'o. Li opini'is, ke tio est'as preskaŭ tut'e ne'ebl'a, sed almenaŭ ne tut'e mal'ebl'a, ke li'a'j fil'in'o'j, kvankam ili est'is mult'e pli aĝ'a'j ol mi'a edz'in'o, ŝi'n iam akompan'is por montr'i al ŝi la intern'o'n de la monaĥ'ej'o. La mebl'o'j intern'e, sed precip'e la ŝrank'o de tri'dek jar'o'j ne plu est'as for'ŝov'it'a'j de si'a lok'o, tiu'j de'ven'as ankoraŭ de la patr'o.'
Mi'a edz'in'o kon'is la monaĥ'ej'o'n tut'e detal'e, ŝi sci'is nom'i la cel'o'n de ĉiu ĉambr'o. Mi ne mal'help'is ĝi'n ĉe tio ĉio'n imag'i al si kiel ebl'e plej romantik'e. Mi ankaŭ ne pov'is konstat'i, kio je tio pov'as est'i histori'e aŭtentik'a, kaj kio ne.
Ĉiu'vesper'e ni for'ir'is de hejm'e, ni promen'is aŭ vizit'is kon'at'o'j'n de mi'a edz'in'o.
Ni loĝ'is tie proksim'um'e dek kvar tag'o'j'n, kiam mi propon'is for'vetur'i aŭ almenaŭ de'nov'e trans'loĝ'iĝ'i en la hotel'o'n. Por dir'i la ver'o'n, ne plu plaĉ'is al mi en la horor'a konstru'aĵ'o, kvankam mi tiu'temp'e ne tra'viv'is i'o'n precip'a'n. Mi est'is tut'e forges'int'a la pli fru'a'j'n okaz'aĵ'o'j'n, kaj mi ven'is pli kaj pli al la konvink'o, ke ĉio, kio'n mi vid'is antaŭ'e, est'is re'konduk'ebl'a nur al tio, ke mi'a'j nerv'o'j est'is tro incit'it'a'j, sekv'e de la tomb'a kviet'o de la dom'o kaj pro la pens'o est'i la unu'nur'a loĝ'ant'o. Sed mi'a edz'in'o ne vol'is sci'i i'o'n pri plu'vojaĝ'ad'o, kaj sam'e tiom mal'mult'e pri la for'las'o de la monaĥ'ej'o. Ŝi dir'is, ke ŝi ne pov'as for'ir'i, ke ali'e ĝi ek'hav'us sopir'o'n pri tiu dom'o, ke ŝi dev'os unu'e komenc'i est'i ted'it'a pri la dom'o; sed ke ĝi jam komenc'as enu'i ŝi'n; ke daŭr'os cert'e ne plu tre long'e ĝis ĝi enu'os pri ĝi por ĉiam, kaj ke tiam est'os kontent'ig'it'a la sopir'o pri ŝi'a infan'ec'o.
Tiel ni do loĝ'is tie plu.
Kelk'a'j'n tag'o'j'n post'e ni vol'is kun'e promen'i, sed jen mi'a edz'in'o pet'as mi'n, ke mi ir'u sol'a, ke ŝi vol'as okup'iĝ'i pri leg'ad'o. Mi ven'is tre fru'e hejm'e'n. Sed est'is jam tenebr'e. Ni'a ĉambr'o est'is mal'hel'a. Mi supoz'is, ke ŝi for'iĝ'is dum moment'o. Mi funkci'ig'is lum'o'n. Mi turn'iĝ'is kaj sur la lit'o kuŝ'is – la fantom'a monaĥ'in'o de tiam. Mi tuj re'kon'is ŝi'n de'nov'e. Ŝi hav'is tiu'n nokt'o'vest'o'n sur la korp'o, tiu'n kun la strang'a pal'iĝ'int'a flav'a ekster'mod'a brod'aĵ'o kaj sub'e antaŭ la lit'o star'is la venen'e verd'a'j ŝu'o'j, kiu'j'n mi sam'e kon'is. Mi'a unu'a pens'o est'is: Kie est'as mi'a edz'in'o? Sed la monaĥ'in'o etend'is sopir'e la brak'o'j'n kaj rigard'is mi'n kun si'a'j melankoli'a'j kaj tamen tiel volupt'a'j pasi'a'j okul'o'j. Mi vid'is la ruĝ'a'j'n torent'o'j'n de la har'ar'o kaj la puf'a'j'n kusen'o'j'n de la lit'o. Mi vol'is turn'i mi'n al la pord'o por vok'i mi'a'n edz'in'o'n. Sed jen la monaĥ'in'o dir'as: 'Kar'ul'o, ven'u do al mi kaj kis'u mi'n. Ĉu vi koler'as, ĉar mi jam kuŝ'ig'is mi'n en la lit'o'n?'
Mi pal'iĝ'is, mi sent'is,ke mi'a kor'o halt'is – est'is mi'a edz'in'o. Mi sid'ig'is mi'n nun sur la lit'rand'o'n al ŝi. Mi est'is nervoz'a, mi prov'is konvink'i mi'n, ke mi dev'as far'i i'o'n kontraŭ tio. Sed jen mi vid'as la strang'a'n nokt'o'vest'o'n. Mi'a edz'in'o kompren'is mi'a'n demand'a'n rigard'o'n.
'Nu, vi cert'e mir'as pri mi'a antikv'a dorm'o'vest'o. La brod'aĵ'o est'as jam tre mal'nov'a. Mi al'kudr'is ĝi'n al la batist'a ŝtof'o, tiu est'as nov'a, tio'n vi ja pov'as pens'i al vi. Sed vi ja ŝat'as antikv'a'j'n objekt'o'j'n, jen mi ja vol'is iom ĝoj'ig'i vi'n. Tia'n mir'ind'a'n brod'aĵ'o'n vi ne plu vid'as sur la tut'a mond'o. Tio'n kred'u al mi.'
'Kaj la verd'a'j'n ŝu'o'j'n?'
'Ankaŭ tiu'j est'as ankoraŭ de mi'a pra'av'in'o aŭ eĉ de pli antikv'a temp'o.'
'Vi ja ankoraŭ neniam sur'hav'is ili'n, ĉu?'
'Ne, mi mem ne sci'as, kiel okaz'is, ke mi kun'port'is tiu'j'n mal'nov'a'j'n aĵ'o'j'n ĉi tie'n. Sed, ĉu vi sci'as, iu'tag'e mi trov'is ili'n en iu kest'o, kiu ankoraŭ de'ven'as de mi'a'j ge'patr'o'j, kun la mal'nov'a'j aĵ'o'j. Ili propr'e est'as la ĉef'a kaŭz'o, kial mi pens'is pri ni'a monaĥ'ej'o kaj la pens'o ven'is al mi, ke mi foj'e ek'loĝ'u kun vi ĉi tie. Pri'pens'u nur, ĝust'e ĉi tie, kie pli mal'fru'e loĝ'is nur monaĥ'in'o'j, kaj ebl'e ankoraŭ neniam vir'o kis'is in'o'n. Ĉu tio ne est'as terur'e drol'a, el'pens'i i'o'n tia'n al si? Mi ankaŭ pens'as, ke la mal'nov'a'j pec'o'j konserv'is si'a'n propr'a'n viv'o'n. Mi antaŭ'e jam iom en'dorm'iĝ'is, kaj pens'u nur al vi, mi sonĝ'is, ke mi far'iĝ'u morgaŭ monaĥ'in'o, ke la orden'a vest'o jam kuŝ'as pret'a. Sed mi ne vol'is far'iĝ'i monaĥ'in'o, ĉar mi ja vol'is edz'ig'i vi'n kaj vi'n tiom terur'e am'as. Jen mi nokt'e ek'salt'is, ĉar vi ekster'e fajf'is ĉe la mur'o kaj vol'is liber'ig'i kaj for'konduk'i mi'n. Sed, kiam mi ven'is mal'supr'e'n al la pord'o, ĝi est'is ferm'it'a, kaj mi tut'e mal'esper'iĝ'is kaj star'is tiam nur plu ĉe la kolon'o kaj amar'e plor'is, ke mi nun dev'os far'iĝ'i monaĥ'in'o kaj vi fajf'as ekster'e van'e.
'Kaj tut'e last'e?'
'Jen mi hav'is bild'et'o'n de vi en la man'o kaj daŭr'e prem'is ĝi'n al mi'a'j lip'o'j, kaj dum tio mi vek'iĝ'is, kaj jen vi star'is en la ĉambr'o, kaj mi ĝoj'as, ke ĉio est'is nur mal'bon'a sonĝ'o.'
Mi trankvil'ig'is ŝi'n kaj baldaŭ ni ne plu pens'is pri tio.
Tri tag'o'j'n post'e, pov'as est'is ankaŭ kvar da ili, mi ricev'is proksim'um'e je la sep'a vesper'e telegram'o'n, urĝ'a'n telegram'o'n, ke mi tuj inter'romp'u la for'permes'o'n kaj re'ven'u morgaŭ maten'e per la unu'a trajn'o, ĉar la du'a kurac'ist'o de la hospital'o, en kiu mi labor'is, ek'sufer'is je grav'a sang'o'toks'iĝ'o kaj anstataŭ'ant'o ne hav'ig'ebl'as tiel rapid'e por li. Mi ir'is tuj al la staci'dom'o, aĉet'is vetur'bilet'o'j'n, mend'is taksi'o'n kaj plen'um'is ankoraŭ kelk'a'j'n ali'a'j'n bagatel'o'j'n. Mi'a edz'in'o dum'e pri'zorg'is ĉio'n ali'a'n kaj ir'is ankoraŭ antaŭ mi hejm'e'n por pak'i la kofr'o'j'n. Kiam mi ven'is hejm'e'n ŝi jam est'is pret'a. Ni ankoraŭ'foj'e ir'is mal'supr'e'n al famili'o Lemberger por pas'ig'i la last'a'j'n vesper'a'j'n hor'o'j'n kun ili. Mi'a edz'in'o baldaŭ far'iĝ'is lac'a, ni adiaŭ'is kaj ir'is en ni'a'n ĉambr'o'n.
Mi mult'e fum'is kaj mi'a kap'o iom dolor'is. Tial mi dir'is al mi'a edz'in'o, ke mi ir'os ankoraŭ iom sur la strat'o'n por kapt'i freŝ'a'n aer'o'n.
La frid'et'a nokt'aer'o ver'e est'is bon'fart'ig'a al mi. Mi far'iĝ'is sobr'a kaj seren'a kaj fajf'ad'is por mi. Jen la sonĝ'o de mi'a edz'in'o ven'is en mi'a'n kap'o'n. Mi vol'is mistfiki ŝi'n, mi ir'is al la mal'antaŭ'a mur'o de la monaĥ'ej'o kaj fajf'is vok'signal'o'j'n kiel en'am'iĝ'int'a gimnazi'an'o. Mi'a edz'in'o aper'is ĉe la fenestr'o, ŝov'is la kurten'o'n flank'e'n, kap'jes'is al mi, ŝov'is man'o'n tra la kadr'o, man'sving'is kaj vok'is ne laŭt'e mal'supr'e'n: 'Mi ne pov'as ven'i, la pord'o est'as ferm'it'a.' Ŝi jam sur'hav'is la nokt'o'vest'o'n kaj ŝajn'e intenc'is en'lit'iĝ'i. Mi ĝoj'is, ke ŝi tiel rapid'e re'ag'is al mi'a ŝerc'et'o kaj mi pens'is, ke mi dir'os al ŝi kelk'a'j'n am'plen'a'j'n petol'a'j'n vort'o'j'n se mi re'e est'os supr'e.
Fin'e mi ir'is en la dom'o'n.
En la plej gaj'a humor'o mi mal'ferm'is la pord'o'n. Mi sen'hast'e re'ferm'is ĝi'n.
Dum'e mi do ir'is al la ŝtup'ar'o, mi rigard'is en la hal'o'n. Mi dev'is pens'i subit'e pri tiu vesper'o, kiam mi trov'is la monaĥ'in'o'n pend'ant'a'n je la kolon'o. La lun'o radi'is kiel tiam, nur ebl'e ne tut'e tiom blind'ig'e hel'a, ĉar la ĉiel'o part'e est'is kovr'it'a de nub'o'j. Kaj efektiv'e, kio'n mi preskaŭ jam esper'is, tio okaz'is, la monaĥ'in'o pend'is je la ring'o, kiu est'is mason'it'a en la kolon'o'n. Sam'e tiel, kiel tiam. La verd'a'j ŝu'o'j iom tren'iĝ'is sur la plank'o. La flav'ec'a'j brod'aĵ'o'j de la nokt'o'vest'o trov'iĝ'is en akr'a kontrast'o al la blank'a haŭt'o de la korp'o, la okul'o'j est'is ferm'it'a'j, la man'o'j kramf'e kun'ten'at'a'j kaj la ruĝ'a har'ar'o lum'is kiel frid'a fajr'o.
Mi rapid'e preter'ir'is la kolon'o'n, sur la ŝtup'ar'o supr'e'n en ni'a'n ĉambr'o'n. La lamp'o lum'is. Ĉe mi'a en'ir'o mov'iĝ'is sekv'e de la aer'mov'o la fenestr'a kurten'o, ĉar la fenestr'a apertur'o ne est'is ferm'it'a, sed nur apog'it'a al la fenestr'o'kadr'o. Mi turn'is mi'n al la lit'o. Ĝi est'as mal'plen'a. Laŭ ĉiu ŝajn'o mi'a edz'in'o jam kuŝ'is en ĝi kaj ankoraŭ'foj'e el'lit'iĝ'is. Mi pri'lum'is la koridor'o'n kaj vok'is ŝi'a'n nom'o'n. Neni'o vid'ebl'is, neni'o aŭskult'ebl'is. Mi kur'is kun la hel'a lamp'o mal'supr'e'n de la ŝtup'ar'o, pri'lum'is la koridor'o'n kaj vid'is ankoraŭ pend'i la monaĥ'in'o'n je la kolon'o. Mi vol'is preter'ir'i ŝi'n por kur'i al la mal'antaŭ'a pord'et'o, ĝi est'is ferm'it'a. Tiam mi rapid'e kiel sag'o re'kur'is, preter'ir'is la kolon'o'n kaj tuŝ'is ĉe tio firm'a'n hom'a'n korp'o'n – tiu'n de mi'a edz'in'o! – Dum hor'o'j mi far'is re'viv'ig'a'j'n prov'o'j'n je ŝi. Van'e.
Ŝi cert'e mult'e plor'is mal'long'e antaŭ'e, ĉar sur ŝi'a'j vang'o'j montr'iĝ'is mal'sek'a'j plor'o'sulk'o'j, unu apud la ali'a.
Pri kio ŝi plor'is?
La plej sen'senc'a'j supoz'o'j lev'iĝ'is, la prokuror'o ek'okup'iĝ'is pri la afer'o. Aper'is la oni'dir'o, ke pli fru'a hont'ig'e rifuz'it'a am'ant'o far'is krim'o'n al ŝi kaj sufok'is ŝi'n. Ali'a'j rakont'is, ke ŝi mem'mort'ig'is si'n pro hejm'sopir'o, ĉar ŝi ne vol'is for'las'i de'nov'e si'a'n nask'iĝ'urb'o'n.
Enigm'e est'is, ke ŝi'a'j kun'tir'iĝ'int'a'j man'o'j apenaŭ las'is mal'ferm'i si'n. Sed kiam tamen sukces'is al mi, mi trov'is en unu el la man'o'j porcelan'bild'et'o'n kun mi'a portret'o. Sekv'e de kapric'o de la desegn'aĵ'ist'o aŭ de mal'lert'ec'o ĉe la bak'ad'o, mi'a menton'o sur la bild'o hav'is strang'a'n eĝ'o'hav'a'n form'o'n, kiu ŝajn'e est'is kon'at'a al mi. Mi pri'pens'ad'is, kie mi jam iam vid'is tiu'n angul'form'a'n menton'o'n. Kaj jen mi re'memor'is: Est'is la menton'o de la vir'o, kies mal'nov'a bild'o pend'is en la loĝ'o'ĉambr'o de la dom'o de ŝi'a'j ge'patr'o'j, apud tiu de ŝi'a pra'ul'in'o. De tiam mi tim'as.
Tio est'as ankaŭ la kaŭz'o, kial mi jam post kvar monat'o'j edz'ig'is mi'a'n nun'a'n edz'in'o'n. Pli long'a'n sol'ec'o'n mi ne est'us el'ten'int'a. Vi nun ankaŭ kompren'os, kial mi neniam part'o'pren'is en vi'a'j vesper'a'j renkont'iĝ'o'j. Mi ne vol'as las'i sol'a mi'a'n edz'in'o'n, eĉ ne minut'o'n pli long'e ol tio postul'as mi'a profesi'o.
Klar'ig'o'j'n vi volont'e vol'us hav'i, kvankam klar'ig'o'j tut'e ne ebl'as, ĉu? Kiel ajn oni met'u la fakt'o'j'n al si, est'os ĉiam nur supoz'o'j, al kiu'j oni ne atribu'u eĉ la plej et'a'n valor'o'n, sen oni ne vol'as perd'i la grund'o'n. Kaj nun, sinjor'o'j mi'a'j, est'as kvar'on'o antaŭ nokt'o'mez'o. Mi dev'os ir'i al la trajn'o. Mi'a edz'in'o ven'os kun la last'a trajn'o, kaj mi vol'as salut'i ŝi'n tie kaj akompan'i ŝi'n hejm'e'n. Mi dank'as al vi, ke mi rajt'is pas'ig'i la vesper'a'j'n hor'o'j'n ĝis nun en vi'a societ'o, hejm'e mi ne pov'is rest'ad'i. Bon'a'n vesper'o'n! – “
El B.Tra'ven: „La Fru'a verk'o“ „La monaĥ'in'o“ , Marut-rakont'o.
A'us B.Tra'ven.„Das Frühwerk“, „Di'e Klosterfrau“. Eine Marut-Erzählung.
Traduk'is Frank, Donjo & Cezar en klub'vesper'o'j